FELÇLİ HASTALARA UMUT

FELÇLİ HASTALAR FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYONLA İYİLEŞİR Mİ?
İnme (Felç, Hemipleji) Nedir?
İnme beyni besleyen damarların etkilenmesi sonucunda yüz, kol ve bacakta felç ya da hissizlik, dengesizlik, konuşma ve anlama bozukluğu, baş dönmesi, çift görme, bir yarıyı görememe veya bilinç kaybı gelişmesiyle seyreden bir hastalıktır. İnme Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre gelişmekte olan toplumlarda 3. sıklıktaki ölüm nedenidir, ancak özellikle oluşturduğu felç nedeniyle en sık sakatlığa yol açan hastalıktır.
İnme neden olur?
Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, yüksek kolesterol, diyabet, obezite ve sigara içimi, beyinde o bölgenin kanlanmasını bozarak inmeye neden olan risk faktörleri arasında yer almaktadır. İnmelerin büyük bir bölümü bu risk faktörlerinin etkisiyle beyni besleyen damarların tıkanıklığına bağlıdır. Ayrıca özellikle yaşlılarda sıklıkla kalpteki ritim bozukluklarında düzensiz dolaşım sonucu oluşan pıhtıların koparak beyin damarına ulaşıp tıkamasıyla da inme oluşabilir. Kanama nedenli inme ise çoğunlukla bu sayılan risk faktörlerine bağlı olarak damar cidarının elastikiyetini ve dayanıklılığını kaybetmesi ile yüksek tansiyon sonucu ortaya çıkar.
İnme düzelir mi?
İnmenin düzelmesi beynin hasar görmüş alanının büyüklüğüne ve hastanın yaşıyla beraber var olan diğer hastalıklarına bağlıdır. Özellikle hastanın iyi bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı alması, bu tedaviye uyum sağlaması çok önemlidir. İlk 6 ayda maksimum düzelme görülür.
İnme Tedavisi nedir?
İnme tedavisinin ne şekilde olacağı inmenin nedenine bağlıdır. Tıkanıklık sonucu oluşmuş olan inmede kanın pıhtılaşmasını veya çökmesini engelleyecek ilaçlar verilir, bahsedilen risk faktörleri daha sıkı kontrol altına alınmaya çalışılır. Kanama sonucu oluşmuş ise daha çok tansiyon kontrolü üzerinde durulur. Tabi ki diğer risk faktörleri de yine yakından takip edilerek müdahale edilir. Daha sonraki dönemde ise hastanın düzenli fizik tedavi ve rehabilitasyon görmesi önemlidir.
Rehabilitasyon ne yapıyor?
Rehabilitasyon tedavisi inmeli hastaların iyileşmesinde çok önemli kısmı oluşturur. Rehabilitasyon, hastanın tıbbi durumu stabil olduktan yani hayati tehlike arz eden problemleri kontrol altına alındıktan hemen sonra başlar. İnmeli hastaların tedavisinin ve bakımının deneyimli bir ekip tarafından yapılması gerekir. Bu durumda, her zaman daha iyi sonuç elde edilir. Bu ekip içinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı ve fizyoterapist yanı sıra aile bireyleri de bulunmalıdır. Aile bireyleri oluşan özürlülük ve engellilik hakkında bilgi sahibi olmalı ve hastanın istenilen fonksiyonunu yeniden kazanabilmesi için yardım etmelidir. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hekimi ise hangi tip rehabilitasyonun hasta için faydalı olacağını belirlemelidir.
Rehabilitasyonda hedef, kişinin potansiyel iyileşme limitinin en üst noktasına erişmesine yardım etmektir; bağımsızlığını kazanma ve eve dönme amaçlıdır. Değişiklik ve muhtemel özürlülük karşısında kendi hayatlarını nasıl idare edeceklerini öğretmek, üzerinde durulan konular arasında önemli yer tutar.
Rehabilitasyonda amaç; yürüme, konuşma, kişisel bakım gibi önceden yapabildikleri aktiviteleri hastaya yeniden öğretebilmektir. Rehabilitasyon programı hastanın tüm kişisel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde planlanmalıdır. Bu nedenle, her hastaya uygulanacak rehabilitasyon programı farklı olacaktır.
eri
• İnmeye neden olan hastalığı tedavi etmek,
• Komplikasyonları önlemek,
• Engelliliği ortadan kaldırmak ve hastanın fonksiyonlarını geliştirmek,
• Hasta ve ailesini yaşam tarzı değişikliklerine uygun eğitmek.
Rehabilitasyon hizmetleri şunları içerebilir:
• Hareket, denge ve koordinasyonu yeniden yapacak fiziksel tedavi
• Banyo yapma, kendi kendine giyinme gibi temel işleri yeniden öğrenmek için iş ve uğraşı terapisi
• Konuşma terapisi
• Yutkunma rehabilitasyonu
• Mesane-bağırsak rehabilitasyonu
Rehabilitasyon ekibi hasta ile birlikte mümkün olduğunca erken kasların yeniden gücünü kazanması ve bunu idame ettirmesi için çalışmaya başlar. Felç vücudun bir tarafını etkilemeye eğilimlidir, bu durumda aynı taraftaki kol ve bacak etkilenir. Genelde kol, bacaktan daha fazla etkilenir. İyileşme önce bedene yakın kaslarda, omuzda ve kalçada gerçekleşir; daha sonra eller ve ayakta meydana gelir. Fizyoterapist “eklem hareket açıklığı” hareket alıştırmalarını etkilenen kol, bacak, ayak ve el parmaklarında yaptırır. Nazikçe çalıştırma, geliştirici alıştırmalar, felçli kol ve bacakların doğru desteklenmesi hareketleri geliştirir ve ağrıyı önler. Hastanın aktif hale getirilmesi mümkün olduğunca çabuklaştırılır ve gelişmesi artırılır.
Rehabilitasyon ekibinin önemli bir başka konusu, ikinci bir felci önlemek ve iyileşmede bir gecikmeye yol açabilecek komplikasyonların önüne geçmektir. Bu süreçte, nöbetler ve bacaklardaki pıhtıları önlemek için tedbirler alınır. Eğer kişide felç sonrası yutma problemi varsa burundan bir beslenme tüpü ile veya yutma problemleri birkaç haftadan uzun sürerse, beslenme tüpünün doğrudan karna verilmesi ile beslenme sağlanabilir ve kişi emniyetli bir şekilde yutuncaya kadar bu tüp kullanılabilir. İlaçlar ve/veya bir kateter (sonda) yardımıyla idrar ve dışkı fonksiyonları düzenlenebilir. Yatak ve bası yaralarını önlemek için erken dönemde kişinin yataktaki pozisyonunu değiştirmek ve erken mobil hale getirmek gibi önlemler alınır.
Felç hastalarının birçoğunda rehabilitasyon programları içerisinde el-el bileği, ayak-ayak bileği ortezleri ve baston, tripot, kanadyen vb. destek cihazları kullanımları söz konusudur.
El-el bileği ortezleri hastanın el ve el bileği deformitelerini önlemek veya düzeltmek, el fonksiyonlarını artırabilmek için düzenlenir. Bunların nasıl kullanılacağı, ne kadar sıklıkla takılacağı rehabilitasyon programları esnasında ve hekimin görüşü ile belirlenir. Ayak bileği için en sık kullanılan ise ayak bileğini stabilize eden AFO şeklinde isimlendirilen ayak-ayak bileği ortezidir. Bu, yürümenin stabil hale gelmesine önemli ölçüde katkı sağlar. Ancak rehabilitasyon ve tedaviler sonucu el-el bileği ve ayak bileği fonksiyonlarındaki gelişmelerle bu cihazlara gereksinim kalmayabilir. Tedavi ve rehabilitasyon programları sayesinde eğer fonksiyonlar, vücut dengesi yeterli derecede gelişirse hekim bu ortezlere artık gerek olmadığını söyleyebilir. İyileşme sürecini tamamlamamış olanlar için, evde yürümek kısa mesafeli, sınırlıdır. Ev dışında bu kişiler, örneğin alışverişe gitmek için, bir tekerlekli sandalye ihtiyacında olabilirler.
RANDEVU VE SORULARINIZ İÇİN 0312 837 6969
AYRICA SORULARINIZ İÇİN LİNK ALTINA MESAJ ATABILIRSINIZ
DEVAPARKHOSPİTAL